Ciąża bez alkoholu

Ciąża bez alkoholu, czyli kilka słów o Alkoholowym Zespole Płodowym (Fetal Alcohol Syndrome)

Faktem jest, że spożywanie alkoholu przez kobiety w okresie ciąży ma negatywne oddziaływanie na płód, a w efekcie może prowadzić do urodzenia dziecka posiadającego wady rozwojowe.
Zatem przestrzegamy w sposób zdecydowany i jednoznaczny przez piciem alkoholu pod jakąkolwiek postacią w okresie ciąży. Picie alkoholu przez kobiety ciężarne wpływa na wewnątrzmaciczny rozwój płodu zaburzając rozwój somatyczny i funkcjonalny Ośrodkowego Układu Nerwowego. Skutki tych zaburzeń są długotrwałe, powodują upośledzenie funkcjonowania układu nerwowego nierzadko do końca życia.

Pixabay

Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS) to zespół nieprawidłowości, stwierdzany u dzieci niektórych matek spożywających alkohol w okresie ciąży. Warunkiem jego wystąpienia jest picie alkoholu przez kobiety ciężarne. Alkohol bowiem przenika przez łożysko i jest wchłaniany w całości przez dziecko, uszkadzając płód nieodwracalnie, nawet wtedy kiedy matka tego nie odczuwa. Stwierdzono, że po upływie od 40 do 60 minut od spożycia przez matkę alkoholu, jego stężenie we krwiobiegu płodu jest równe stężeniu alkoholu we krwi matki. Alkohol, którego nie zdołała pomieścić wątroba kobiety, krąży po całym organizmie, zarówno matki jak i dziecka, prowadząc do powstania wielu defektów. Uszkadza on główne narządy (w szczególności mózg) oraz zaburza liczne procesy neuro i biochemiczne prowadząc do uszkodzeń embrionu i płodu.

Spożycie alkoholu w I trymestrze ciąży:
• uszkadza mózg;
• osłabia rozwój komórek;
• atakuje główne organy płodu takie jak serce czy nerki;
• prowadzi do deformacji twarzy;
• powoduje poronienia.
Spożycie alkoholu w II trymestrze ciąży:
• osłabia rozwój mózgu;
• powoduje poronienia zagrażając życiu matki;
• uszkadza mięśnie, skórę, gruczoły, kości i zęby;
Spożycie alkoholu w III trymestrze ciąży:
• osłabia rozwój mózgu i płuc;
• prowadzi do zaburzenia rozwoju wzrostu.

FAS wiąże się z fizycznymi, umysłowymi i behawioralnymi anormalnościami. Większość dzieci z FAS będzie się charakteryzować deformacjami twarzy, problemami ze wzrostem oraz trwałym uszkodzeniem mózgu. Ze względu na to, iż skutki używania alkoholu przez kobiety ciężarne mogą być różne, nie wszystkie dzieci obarczone zespołem będą do siebie podobne. Niektóre z nich będą w większym stopniu upośledzone niż pozostałe. Wiele z nich będzie miało trudności w nauce i z kontaktami społecznymi. Poniżej wymienione cechy są najbardziej wspólne dla dzieci z FAS. Należy pamiętać, że nie każde dziecko będzie posiadało je wszystkie naraz.

Fizyczne właściwości FAS:
• Wady wzrostu (niska waga urodzeniowa, mała waga w stosunku do wieku, mała głowa, niedobór wzrostu, zaburzenia rozwojowe).
• Deformacje twarzy (małe szeroko rozstawione oczy, skrócone szpary powiekowe, opadające powieki, krótkowzroczność, zez, krótki zadarty nos, brak rynienki podnosowej, brak czerwieni wargowej, spłaszczony środek twarzy, słabo rozwinięta szczęka, duże lub źle ukształtowane uszy, wąskie czoło).
• Inne pojawiające się zaburzenia: nierozwinięte paznokcie u rąk i nóg, krótka szyja, słaba kondycja wzrokowo – ruchowa, problemy ze słuchem, anormalności stawów i kości.

Dzieci obarczone zespołem bardzo często wykazują problemy z zachowaniem. Mogą one przyjmować różną skalę nasilenia u poszczególnych dzieci z zespołem. Jednakże większość z nich nie będzie w stanie normalnie funkcjonować w społeczeństwie. Najczęściej występujące problemy z zachowaniem to: nadaktywność, nieustępliwość, pasywność, impulsywność, drażliwość, problemy ze snem, złośliwość, trudności z adaptacją, niska samoocena, trudności z samokontrolą, łatwość popadania w stany depresyjne (zamykania się w sobie), problemy z absencją. Dzieci z FAS bardzo często mają problemy z nauką. Ich przyczynę stanowi słaba pamięć, kłopoty z myśleniem (zwłaszcza abstrakcyjnym i przyczynowo-skutkowym) a także niezdolność do przetwarzania informacji. Zazwyczaj dziecko pomimo, że posiada określony zasób informacji, nie potrafi ich wykorzystać w konkretnej sytuacji. Nauka osób obarczonych zespołem jest niesystematyczna, przeplatana okresami, w których dziecku łatwo jest przyswoić nowe informacje z okresami, w których ma ono problemy z zapamiętywaniem i umiejętnością wykorzystania wcześniej zdobytej wiedzy. Często na tej podstawie nauczyciele oceniają takie dziecko jako leniwe, niesystematyczne, nie przykładające się do nauki.
W związku z tym, że opisane wyżej anormalności pojawiają się na skutek nadużywania alkoholu przez matkę w okresie ciąży można ich uniknąć powstrzymując się od alkoholu. Nie warto ryzykować zdrowia i losu dziecka, gdyż wystąpienie FAS prowadzi do komplikacji na każdym etapie rozwoju dziecka. W jaki sposób zminimalizować ryzyko wystąpienia Alkoholowego Zespołu Płodu? Przede wszystkim lekarz ginekolog powinien dążyć do identyfikacji kobiet ciężarnych pijących alkohol oraz do zmiany ich zachowań. W tym celu powinien umieć zastosować skuteczne działania profilaktyczne. Spokojna, rzeczowa rozmowa z pacjentką musi być prowadzona z życzliwością i bez osądzania. W czasie takiej rozmowy lekarz powinien dostarczyć informacji na temat negatywnych skutków działania alkoholu etylowego na płód. Niezwykle istotna jest identyfikacja kobiet z grup wysokiego ryzyka picia alkoholu w okresie ciąży. Kobiety ciężarne powinny być zawsze pytane o spożywanie alkoholu, a w przypadku kobiet pijących wskazana jest indywidualna interwencja w celu zaniechania lub zmniejszenia ilości spożywanego alkoholu. Pacjentka powinna wiedzieć, że zaprzestanie picia alkoholu w każdym okresie ciąży zwiększa szansę na urodzenie zdrowego dziecka.