Modele spożywania alkoholu

Czy istnieje bezpieczna dla zdrowia dawka alkoholu – dzienna lub tygodniowa? Dlaczego ludzie sięgają po alkohol? Co nimi kieruje i jaka jest ich motywacja? Psychologowie opracowali cztery modele motywacji, które stoją za spożyciem alkoholu. Który z tych modeli najbardziej pasuje do Ciebie?

Pixabay.com

Picie społeczne

Jak dotąd niemal wszystkie badania motywów spożycia alkoholu przeprowadzano na nastolatkach i młodych dorosłych. W różnych kulturach i krajach społeczne powody należą do najczęstszych u młodych ludzi. W tym modelu picie społeczne może służyć zwiększeniu satysfakcji ze spotkania z przyjaciółmi. Zgadza się to z teorią, że alkohol to przede wszystkim społeczna rozrywka. Picie z powodów społecznych kojarzone jest z umiarkowanym spożyciem alkoholu.

Picie konformistyczne

Gdy ktoś pije w sytuacji społecznej, bo chce się dopasować — czyli nie stanowi to ich normalnego wyboru — zazwyczaj spożywa mniej alkoholu niż ci, którzy piją z innych powodów. Ludzie z tej kategorii leciutko pociągają z lampki szampana albo cały czas mają w ręce kieliszek wina, by nie odstawać od towarzystwa.

Ostatnio powstaje coraz więcej programów, które zachęcają do przynajmniej częściowej abstynencji. Zwiększając społeczną akceptację dla takiej postawy, może uda się złagodzić negatywne reakcje, z jakimi spotykają się niepijący, choć ta teoria nadal wymaga sprawdzenia w praktyce.

Picie dla wzmocnienia

Oprócz pijących społecznie wyróżnia się dwa typy nieletnich i młodych dorosłych, u których występuje szczególnie niebezpieczna kombinacja osobowości i motywacji spożycia.

Pierwszy z nich to ci, którzy piją dla wzmocnienia przyjemności. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że są ekstrawertyczni, impulsywni i agresywni. Tacy młodzi ludzie (przeważnie płci męskiej) częściej aktywnie szukają okazji, żeby się upić (a także innych ekstremalnych doznań) i odznaczają się osobowością podatną na podejmowanie ryzyka.

Picie obronne

Do drugiego typu zaliczają się ci, dla których spożycie alkoholu stanowi mechanizm obronny. Często wykazują wysokie poziomy neurotyczności w połączeniu z niską sympatią i negatywną samooceną. Mogą używać alkoholu do obrony i ucieczki przed problemami, z jakimi stykają się na co dzień, zwłaszcza tymi związanymi z lękami i depresją. Członkowie tej kategorii są w większości płci żeńskiej, piją więcej i doświadczają więcej negatywnych skutków spożycia alkoholu, w porównaniu do pozostałych typów.

Choć na krótką metę może być pomocne, picie obronne prowadzi do znacznie gorszych długoterminowych konsekwencji. Dzieje się tak najprawdopodobniej dlatego, że problemy, które pierwotnie doprowadziły do spożycia alkoholu, nie zostały przepracowane ani rozwiązane.

Należy pamiętać, że pacjenci uzależnieni od alkoholu mają tendencje do minimalizacji danych związanych z alkoholem, zaprzeczania, racjonalizowania picia i lokowania przyczyn picia poza sobą.

 

Źródło: Emmanuel Kuntsche, Sarah Callinan Centrum Badań Polityki Alkoholowej na Uniwersytecie La Trobe.